در ایران مرسوم است که به مشاور مهاجرت ، وکیل مهاجرت می گویند ولی این اصطلاح درستی نیست. در نوشته حاضر موارد مشابه و متفاوت بین مشاورین و وکلای مهاجرت را توضیح می دهم.
تحصیلات
وکیل – برای آنکه کسی در کانادا وکیل بشود باید ابتدا در دوره وکالت تحصیل کند. دوره های وکالت در اصطلاح JD یا Juris Doctor (دکترای حقوق) خوانده می شوند. در گذشته به این دوره ها LLP یا کارشناسی حقوق می گفتند. دقت داشته باشید که JD یک دکترای حرفه ایست. اکثر کسانی که وارد این دوره می شوند دارای مدرک کارشناسی هستند و سپس این دوره حدودا سه ساله را می گذرانند. داشتن مدرک کارشناسی ارشد برای ورود به دوره JD الزامی نیست. صرف گذراندن دوره کافی نیست. کسانی که وکیل می شوند باید در آزمون ورودی کانون وکلا Bar Association هم قبول شوند و همچنین مدتی تحت نظارت یک وکیل فعالیت کنند. در کانادا چیزی به نام وکیل مهاجرت وجود ندارد. همه وکلا از نظر قانونی می توانند کار وکالت مهاجرت هم انجام بدهند. به طور معمول کسی که دوره JD را می گذراند یک درس 2 الی 3 واحدی درباره مهاجرت به کانادا می گذراند. همچنین ممکن است بعضی از دروس اختیاری خود را در زمینه مهاجرت انتخاب کند. بعضی دانشگاه ها کارگاه های آموزشی مهاجرت هم ارائه می کنند. خلاصه آنکه وکلای کانادایی به طور معمول بین 2 الی 10 واحد درسی در زمینه مهاجرت می گذرانند. بعضی از وکلای کانادایی بعد از دریافت مجوز خود به طور تخصصی فقط در زمینه مهاجرت یا شهروندی فعالیت می کنند و بعد از چند سال فعالیت به عنوان متخصص در زمینه مهاجرت شناسایی می شوند.
پارالیگال (دستیار وکیل یا کمک وکیل) – در استان انتاریوی کانادا افراد پارلیگال Paralegal که در اصطلاح فارسی “کمک وکیل” یا “دستیار وکیل” گفته می شود می توانند از کانون وکلای استان مجوز بگیرند و پاره ای از فعالیت های مربوط به مهاجرت به کانادا را انجام بدهند. این افراد به طور معول یک دوره یک ساله فشرده می گذرانند که بخشی از آن به آموزش در زمینه مهاجرت می گذرد (حدود سه واحد درسی) و البته یک سری درس هم در زمینه دادگاه ها می گذرانند که بخشی از آن متمرکز به دادگاه های مهاجرتی است. در حال حاضر سایر استان های کانادا نظام متمرکزی روی آموزش و صدور مجوز برای پارالیگال ها ندارند.
مشاور مهاجرت (کارشناس مهاجرت) – برای آنکه کسی در کانادا مشاور مهاجرت بشود باید ابتدا در یک دوره مورد تأیید سازمان ICCRC آموزش ببیند. شرط ورود به این دوره ها داشتن حداقل مدرک کاردانی یا حداقل دو سال سابقه کار در یک دفتر مهاجرتی است. طول این دوره ها در حال حاضر 500 ساعت است که معادل حدود 33 واحد درسی می شود. تمام این واحدهای درسی متمرکز به مهاجرت و شهروندی کاناداست. به عبارت دیگر مشاوران مهاجرت به طور معمول سه الی 16 برابر وکلای مهاجرت در زمینه مهاجرت به کانادا آموزش می بینند (البته شکی نیست که وکلا در سایر زمینه های حقوقی نسبت به مشاوران اطلاعات بیشتر و عمیق تری دارند).
سازمان صادر کننده مجوز و نحوه دریافت و حفظ آن
وکالت – برای فعالیت به عنوان یک وکیل، متقاضی باید ابتدا دوره آموزشی JD را تمام کند، در آزمون ورودی کانون وکلای یکی از استان های کانادا Law Society یا Bar Association قبول بشود و مدتی را نزد یک وکیل دارای مجوز کارآموزی کند. در کانادا به وکیل Barrister یا Solicitor می گویند. این دو با هم تفاوت هایی دارند ولی به طور خلاصه می توان گفت که Barristerها آن وکلایی هستند که در دادگاه حاضر می شوند. وکلا برای حفظ مجوز خود هر سال باید یک سری دوره های آموزشی هم بگذرانند. تعداد ساعت های مورد نیاز بسته به استان صادر کننده مجوز متفاوت است. نگارنده در حال حاضر یکی از این دوره های آموزشی را برای وکلای استان های نوا اسکوشیا و سسکچوان تدریس می کند.
پارالیگال (کمک وکیل) – مراحل دریافت مجوز پارالیگال شامل آموزش در دوره ای حدودا یک ساله و قبولی در آزمون کانون وکلای انتاریو Law Society of Ontario است. همان طور که در بالا آمد، در حال حاضر تنها در استان انتاریو Ontario پارالیگال ها مجوز دارند.
مشاور مهاجرت (کارشناس مهاجرت) – برای آنکه یک فرد بتواند کارشناس مهاجرت بشود، لازم است دوره 500 ساعته مورد قبول سازمان ICCRC را بگذراند، در آزمون ورودی آن قبول شود و یک سری شرایط دیگر را هم داشته باشد (برای مثال باید در آزمون آیلتس آکادمیک شرکت کند و نمره قابل قبولی بیاورد). مشاوران مهاجرت عضو سازمان ICCRC هستند و عنوان آنها هم RCIC است که مخفف Regulated Canadian Immigration Consultant است. این افراد برای حفظ مجوز خود باید هر سال 16 ساعت فعالیت CPD داشته باشند (برای مثال در دوره های آموزشی شرکت کنند). نگارنده در گذشته از این دست دوره های آموزشی برای سایر مشاوران مهاجرت برگزار کرده است.
نوع خدمات
به طور کلی می توان موارد زیر را جزو خدمات مورد نیاز در زمینه ویزا، مهاجرت، یا شهروندی کانادا در نظر گرفت.
- ویزای کار کانادا
- مجوز LMIA از اداره کار کانادا
- ویزا یا مجوز کانادا تحت برنامه های IMP
- ویزای توریستی ، تجاری و کاری کانادا (مثلا ویزا برای گروه های هنری یا ورزشی)
- گرفتن مجوز ورود به کانادا TRP برای کسانی که به کانادا ممنوع الورود هستند
- مجوز eTA یا Electronic Travel Authorization برای کسانی که جهت ورود به کانادا نیاز به ویزا ندارند
- مجوز یا ویزای تحصیلی Study Permit
- مهاجرت از روش های اقتصادی ( نظیر خوداشتغالی ، اکسپرس اینتری ، استارت آپ ویزا )
- مهاجرت خانوادگی ( اسپانسرشیب همسر و پدر و مادر و ...)
- امور پ…ن…اهن….د…گ…ا.ن
- دادگاه های مهاجرتی
- برخی مشکلاتی که با اداره گمرک کانادا CBSA به وجود می آید (نظیر هنگام ورود به کانادا)
- ارائه راهنمایی در خصوص مسایل ویزا، اقامت و تابعیت (شهروندی) کانادا
- امور شهروندی کانادا (پر کردن فرم ها و نمایندگی در مقابل اداره مهاجرت)
- مهاجرت به استان های کانادا
- دفاع از متقاضی در مقابل دادگاه فدرال کانادا Federal Court (این نوع پرونده ها در اصطلاح Judicial Review گفته می شوند)
از نظر قانون مهاجرت کانادا وکلا اجازه دارند همه موارد فوق را انجام بدهند. وضعیت پارالیگال ها متفاوت است. ایشان در حال حاضر به خاطر یک سری محدودیت ها از سوی کانون وکلای انتاریو تنها اجازه دارند امور دادگاه های IRB را انجام بدهند و حق ندارند بقیه موارد فوق را به طور مستقل متقبل شوند. پارالیگال های سایر استان ها (یعنی بجز استان انتاریو) حق ندارند هیچ یک از موارد فوق را به عهده بگیرند. مشاوران مهاجرت می توانند همه موارد فوق را انجام بدهند بجز مورد Judicial Review که تنها در حوزه کاری وکلاست.
در خصوص مهاجرت به استان های کانادا، هم برای وکلا و هم مشاوران مهاجرت محدودیت های خاصی وجود دارد. مثلا مشاوران مهاجرتی که بخواهند روی پرونده های استان های کبک یا سسکچوان کار کنند باید مجوز جداگانه دریافت کنند. نگارنده در حال حاضر مجوز سسکچوان را دارد. بعضی از استان ها تنها از طریق چند شرکت مشخص پرونده مهاجرتی می پذیرند. برای مثال می توان به استان های نیوبرانزویک و پرینس ادوارد آیلند اشاره کرد.
اگر کسی وکیل یا کارشناس رسمی مهاجرت یا عضو کانون محضرداران کبک نباشد اجازه ندارد امور مهاجرت یا ویزای کانادا را انجام بدهد (حتی در حد پر کردن فرم های مهاجرتی).
نکته آخر اینکه در گذشته نظام آموزشی برای مشاوران مهاجرت متفاوت بود، در نتیجه ممکن است بعضی مشاوران مهاجرت خیلی قدیمی (آنها که بیش از 15 سال سابقه کار دارند)، دوره آموزشی خاصی را برای عضویت در ICCRC نگذرانده باشند ولی این وضعیت تغییر کرده است و مشاوران جدید همه به صورت استاندارد دوره می گذارند و اکثرشان دارای مدرک کارشناسی یا بالاتر هستند. همان طور که احتمالا مطلع هستید نگارنده در کنار فعالیت خود به عنوان مشاور مهاجرت استاد این رشته هم هست.
مشاوران فارسی زبان کانادایکس پاسخگوی سوالات شما عزیزان می باشند .